onpartijdig en onafhankelijk
[Home] [info] [Disclaimer] [Contact]
In Limburg komen mensen graag samen om te feesten, te smullen, te spelen of te genieten van muziek en dans. En overal vinden we daar gebruiken en rituelen in terug. Dat is deel van ons erfgoed: praktijken van vroeger, die we vandaag actief beleven, en graag willen doorgeven voor de toe­komst. Ons erfgoed zit ook in verhalen en liederen, in het werk van ambachtslui, kwekers, natuurbeschermers en kunstenaars. Het is van jong en oud, van hier en ginder, van oude en nieuwe Limburgers. Kortom: van ons allemaal.

Met het project BELEVING brengen we 100 levende gebruiken en tradities in Limburg in kaart en beeld. In de trailer  krijg je alvast een idee wat we daarmee bedoelen. Het gaat over gewoonten en praktijken uit het leven van alledag, van bleke en donkere Limburgers, over jong en oud, van hier en van ginds, in dorpen en in steden. BELEVING wil een honderdtal levende tradities tussen nu en begin 2024 verzamelen, beschrijven, filmen, in de belangstelling brengen en tonen op Haspengouw.TV en andere mediakanalen.


OPROEP
1.
Ben jij trekker of lid van een team dat een gebruik in ere houdt, telkens weer organiseert of uitvoert, iets waar jullie fier op zijn: laat het ons weten via een mail naar beleving@volkskunde-limburg.be 
2.
Wil jij graag als vrijwilliger meewerken om als reporter tradities te gaan bekijken en te beschrijven in woord en beeld? Geef een seintje en je wordt uitgenodigd voor een infosessie en gratis opleiding.
mail naar beleving@volkskunde-limburg.be 

Info vind je ook op :
www.volkskunde-limburg.be/100tradities
www.facebook.com/100limburgsetradities
www.instagram.com/100_limburgse_tradities

Het Limburgs Volkskundig Genootschap verzamelde een tiental organisaties die in Limburg bezig zijn met erfgoed en volkscultuur.
Haspengouw.TV werd aangezocht als mediapartner en zal de reportages realiseren van de geselecteerde tradities. Wie de andere partners zijn kan je hier lezen.
Wil je meer weten over dit project? BELEVING is ook een letterwoord, het staat voor BEelden van LEvende Volkscultuur In Nieuwe Gedaanten. Een projectbeschrijving  vind je hier.

BELEVING is door het Vlaamse ministerie van Cultuur goedgekeurd en gefinancierd, naast de inbreng van de partners.

klik hier voor de trailer
In deze reportage stelt projectcoördinator Pieter Neirinckx het initiatief voor én maken we kennis met "Smigus-dyngus'. Witold Pasternal geeft tekst en uitleg bij deze bijzondere traditie, die ook bij de Poolse gemeenschap in Limburg erg populair is.
De karabijn-schuttersgilde van het H. Sacrament uit Geneiken (Lummen) bestaat al sinds 1642. Een houten vogel bevindt zich op 18 m hoogte. Eerst wordt op de linkervleugel gericht, daarna op de rechter, dan op  staart en kop en tenslotte op de romp. De schutter die als laatste de romp doet vallen en daardoor het laatste stukje hout verwijdert, is koning.
De heksenverbranding tijdens de carnavalsperiode in Lanaken bestaat al sedert 1983. De traditie ontstond vanuit de carnavalsvereniging Road van Loane tot Aoke en luidt het officiële einde in van de carnavals-periode. Volgens sommigen bronnen betekent het ritueel een middel om het kwade af te weren en een poging om de komende oogsten van onheil te sparen.
De paardenjaarmarkt in Kuringen (Hasselt) bestaat al sinds 1242 en vindt plaats op de eerste zaterdag na 17 maart, de feestdag van Sint-Gertrudis, patrones van Kuringen. Zo'n 60- 80 paarden worden er aangeboden, maar op termijn zou die verkoop kunnen verdwijnen gezien de verstrengde regelgeving over verhandeling en dieren-welzijn, én internet ook hier zijn rol opeist. Ze is dan ook geëvolueerd van boerenmarkt tot gezinsevenement.
Folkmuziek is sterk geëvolueerd en hoort bij wereldmuziek. Na vele optredens in Frankrijk, Italië, Portugal gaan Toon en Pascale -het duo achter Naragonia-  geregeld vanuit hun thuisbasis in Zelem ook op weg naar Nederland, Duitsland, Engeland, Polen,…
En ook in Limburg merken we de groeiende populariteit van folk. Folkliefhebbers komen van heinde en verre dansen op onder meer "bal@herk" in De Markthallen van Herk-de-Stad.
Al voor de 34e maal werden in Borlo (deelgemeente van Gingelom) de Bevrijdingsfeesten georganiseerd. De initiatiefnemers zijn Rohnny Schils en familie, aangevuld met een aantal vaste vrienden. Omdat Rohnny een grote verzameling attributen bezit uit WOII ontstond het plan om een 1944-event te organiseren tijdens de kerstdagen. Later werd het initiatief uitgebreid naar de volledige maand december, om uiteindelijk te resulteren in een permanent te bezoeken museum “Winter 1944”. De organisatie van de Bevrijdingsfeesten kwam er tenslotte als aanvulling op die collectie.
Fierljeppen in Hamont. Waar het indertijd eerder uit nieuwsgierigheid begon bij de KLJ van Hamont, is het evenement intussen uitgegroeid tot het Belgisch kampioenschap fierljeppen.  En evolueerde de organisatie ervan tot een jaarlijkse traditie. Op 13 augustus  organiseerde de vereniging voor de 34e keer het Belgisch Kampioenschap. In de reportage een sfeerverslag van de wedstrijden en een interview met organisator van het eerste uur én bezieler Bèr van de Schans.
Smigus Dyngus. Deze Poolse tradite van watergooien op Paasmaandag wordt ook in Limburg in ere gehouden binnen de Poolse gemeenschap. Bedoeling is om de partner, geliefde en naaste familieleden zoveel mogelijk met water te begieten. Een gebruik dat volgens historische bronnen symbool staat voor de terugkeer van de lente en de daarbij horende vruchtbaarheid. Toelichting door Witold Pasternak.
In Zonhoven is Hololool een begrip. Elk jaar op 10 november kan dit vuurfestival op heel wat belangstelling rekenen. Sommige bronnen duiden op een link met de Germaans-Keltische aanloop naar Kerstmis.  Het woord Hololool komt alleen in Zonhoven voor en de exacte betekenis is onduidelijk. Er is wel een denkpiste die de traditie in verband brengt met de lokale houtskoolproductie voor de ijzerwinning, die hier gedurende duizenden jaren plaats vond.
De Sint-Willibrorduskerk van Eisden-Dorp vormt elk jaar het decor waar op Assewoensdag  Pèèrdskeutele Pier "zitting" houdt .  De oorsprong van dit gebruik gaat terug tot het begin van de 19e eeuw wanneer een lokale boer een stukje land wil pachten van de kerkfabriek. Pacht voor het drassige weiland moest niet betaald worden, maar in ruil vroeg de kerkfabriek een culinaire tegenprestatie.